مقالات
آداب زیــارت
خلاصه :
برگرفته از کتاب سبک زندگی مؤسسه آموزشی - پژوهشی قرآن و نهج‌البلاغه
ازجمله آداب زیارت، شمرده تلاوت کردن قرآن نزد ضریح های مطهره و هدیه کردن آن را به روح مقدّس امامی که زیارت میشود و همچنین خواندن نماز حضرت جعفر به‌این‌ترتیب؛
ابوحمزۀ ثمالی از امام محمد باقر(ع) روایت کرده که آن حضرت فرمود: رسول خدا(ص) به جعفر بن ابی‌طالب(ع) فرمود: ای جعفر آیا نمازی به تو یاد ندهم که اگر آن را بخوانی، هرچند از جبهه جنگ گریخته باشی که گناه آن بر تو به‌اندازه ریگ به هم فشرده بیابان و به عدد کفهای دریاها باشد همه این گناهان به پاداش آن نماز بخشیده شود؟ جعفر پاسخ گفت: بلی یا رسول‌ا... (بفرمایید) آن حضرت فرمود: چهار رکعت نماز میکنی هرگاه بخواهی، اگر خواستی هر شب و اگر خواستی هرروز و اگر خواستی جمعهای تا جمعه دیگر (هفتهای یک‌بار) و اگر خواستی ماه‌به‌ماه و چنانچه خواستی سالی یک‌بار آن را میخوانی به‌این‌ترتیب که نماز را با تکبیر الاحرام شروع میکنی، سپس در رکعت اول حمد و سوره زلزال را میخوانی، آنگاه پانزده مرتبه می‌گویی: سبحان‌ا... و الحمدا... و لا اله الا ا... و ا... اکبر و به رکوع میروی و در رکوع خود ده بار همان ذکرها را تکرار میکنی و بعد سر از رکوع برمیداری و باز همان ذکرها را ده بار دیگر میخوانی و به سجود میروی و در سجدهات ده بار دیگر همان ذکر را میخوانی، آنگاه سر از سجده برداشته و ده بار دیگر همان ذکر را میخوانی، آنگاه سر از سجده برمیداری و باز ده بار همان ذکر را میخوانی، سپس قیام میکنی و در رکعت دوم حمد و سوره والعادیات را میخوانی و پانزده بار آن ذکر را می‌گویی و به رکوع میروی در رکوع ده بار همان ذکر را می‌گویی، آنگاه از رکوع سر برمیداری و آن ذکر را ده بار دیگر میخوانی، سپس به سجده میروی و در سجدهات ده بار همان ذکر را می‌گویی، بعد سر از سجود برمیداری و باز ده مرتبه آن ذکر را تکرار میکنی و سپس به سجده دوم میروی و در هنگام سجود ده بار دیگر همان ذکر را میخوانی و سر از سجده برمیداری و ده بار دیگر همان ذکر را تکرار میکنی، آنگاه تشهد گفته و سلام نماز را می‌گویی، سپس برمیخیزی و دو رکعت دیگر نماز میگزاری بدین ترتیب که در رکعت اول حمد و سوره اذا جاء نصرا... و در رکعت دوم حمد و سوره قل هو ا... احد را میخوانی. در این نماز نیز به همان ترتیب دو رکعت قبل عمل میکنی و سلام میدهی. امام باقر(ع) فرمود: در هر رکعت هفتادوپنج بار تسبیحات گفته میشود که هرکدام چهار تسبیح است و جمعاً سیصد تسبیح میشود در هر رکعتی، و روی‌هم هزار و دویست تسبیح در چهار رکعت گفته میشود و خداوند عزّوجّل آن‌ها را مضاعف میسازد (و چنان‌که وعده فرموده در برابر هر حسنه ده حسنه پاداش عطا میفرماید) به پاداش آن‌ها برای تو دوازده هزار حسنه منظور میکنند که هر حسنه از آن در گرانی قدر مانند کوه احد و بزرگ‌تر از آن است؛
بلند نکردن صدای خود در وقت زیارت؛
وداع کردن امام(ع) در وقت بیرون رفتن از شهر آن حضرت با دعاهای وارده یا غیره؛
توبه و استغفار به جهت گناهان و تلاش در بهتر کردن حال و کردار و گفتار خود، بعد از زیارت؛
انفاق کردن به‌قدر امکان بر خادمان آستانه مقدسه (در حال حاضر این کار با احترام گذاشتن به آن‌ها و اخلاق نیکو امکانپذیر است)؛
انفاق و احسان بر فقرا، مجاورین و مساکین؛
ازجملۀ آداب، عجله کردن در رفتن به سمت حرم هنگامی‌که حال نیایش به وی دست داد که خیر عظیمی دارد؛
سزاوار است وقتی‌که زوار بسیار است، کسانی که نزدیک ضریحاند به دیگران اجازه زیارت دهند (تا دچار حقالناس نشوند)؛
در زیارت آخر مستحب است غسل نموده و زیارت وداع بخواند.
کدام زیارت‌نامه برتر است؟
الف: زیارت جامعه
محمدتقی مجلسی فرمودند: هیچ شکی برای من نیست در اینکه این زیارت از سوی حضرت هادی(ع) صادرشده و کاملترین و بهترین زیارت است.
ایشان همچنین رویای صادقه حقی، روایت کردند که حضرت رضا(ع) بر خواندن این زیارت تأکید داشـتند. مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیحالجنان بعد از زیارت جامعه کبیره آوردهاند که حضرت حجت(عج) عنایت خاصی به این دعا دارند.
ب: زیارت امینا...
بعد از زیارت جامعه از صحیحترین زیارتنامهها (زیارت امینا...) هست.
آفاتی که ارزش زیارت واقعی را میکاهد
زیارت با مال حرام یا مالی که خمس و زکات آن داده نشده است؛
حج و زیارت با بدهکاری به دیگران؛
رنجش دیگران (حقالناس کردن و کاری که رنجش مؤمنی در پی داشته باشد)؛
زیارت و ادعای نادرست (مخالفت با دستورات ائمه معصومین(ع))؛
سفر حرام (سفری که اصل آن حرام باشد یا سفری که هدف آن معصیت باشد).
