مقالات

اوقات فراغت، لحظاتی ارزشمند

حسین خاکساری


خلاصه :

وقت یگانه گوهری است که نه تنها طلا نیست بلکه گران تر از طلاست، زیرا طلا قابل تهیه مجدد است.

استاد حسین خاکساری از پیشکسوتان تعلیم و تربیت اسلامی سال ها در سنگر مدرسه و جبهه ی تعلیم و تربیت اسلامی خدمات ارزشمندی را به یادگار گذاشته است. ایشان در مسؤولیت هایی همچون معاون پرورشی و مسؤول امور تربیتی شهرستان بم، مدیر آموزش و پرورش شهرستان های رابر/ نرماشیر، معاون پرورشی و تربیت بدنی اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان انجام وظیفه نموده است.
استاد خاکساری در خصوص تربیت دینی آینده سازان انقلاب اسلامی و آموزش و ارتقای مهارت¬های معلمان سال ها تلاش خالصانه و بی وفقه داشته است اقدامات ایشان در جهت نشر سیره ی عملی و نظری معصومین(ع) و فرهنگ و ارزش های قرآن مجید با ابزارها و روش های نوین و کاربردی قابل تأمل است.
حاصل کوشش های استاد خاکساری پژوهش ها، تحقیقات و تألیفات کاربردی فراوان است که کارشناسان فرهنگی، تربیتی، معلمان و مربیان در جهت تربیت دینی دانش آموزان، نوجوانان و جوانان در هر سطحی از تحصیلات از آن بهره می برند.
با همه ی مشغولیت هایی که ایشان دارند و هم اکنون قریب به دو هزار نفر را در مشهد مقدس تحت پوشش موضوع سبک زندگی دارند، این توفیق حاصل شد مصاحبه ای کوتاه و مفید در خصوص غنی¬سازی اوقات فراغت دانش آموزان با ایشان داشته باشیم  امید است دست اندرکاران ذی ربط از آن بهره برداری نمایند.  


 دیدگاه خود را در خصوص اوقات فراغت دانش آموزان بیان فرمایید؟
اوقات فراغت به مجموعه لحظات با ارزشی گفته می شود که فرد آن را بر اساس شناخت نسبی از خود، سلیقه، نیازهای روحی و جسمی، سن و میزان تمکن مالی برنامه ریزی می کند.
هر انسان اندیشمندی برای زندگی اش برنامه ای دارد، زمانی برای کار و سازندگی، زمانی برای درکنار خانواده بودن، زمانی برای عبادت و بندگی و زمانی هم برای تفریح سالم و سازنده.
این اوقات برای انسان های موحد، لحظه های نیایش با معبود، برای عالمان فرصت تفکر و تدبر در خلقت و برای هنرمندان زمان هنر آفرینی است و در عین حال برای عده ای که فاقد برنامه ریزی مناسب باشند، ملال آور و عذاب آفرین است.


یکی از دغدغه های خانواده ها عدم اکتفا به پُرکردن اوقات فراغت فرزندانشان است و درخواست آنها توجه جدی مسؤولان به برنامه ریزی برای غنی سازی اوقـات فراغـت آنهـا می باشـد. چه پیشنهـادهای راهبـردی برای غنی-سـازی اوقات فراغت دانش آموزان دارید؟
الف) تقویت فرهنگ اهمیت دادن به وقت و زمان
وقت یگانه گوهری است که نه تنها طلا نیست بلکه گران تر از طلاست زیرا طلا قابل تهیه ی مجدد است، اوقات فراغت لحظه ای ارزشمند از وقت است که صاحب وقت را به سوی استفاده ی بهینه از آن سوق می دهد.
در دین اسلام به مسأله ی وقت توجه زیادی شده، تا جایی که خداوند در قرآن به مفردات و اجزای وقت "فجر"، "صبح"، "نیم روز" و "عصر" قسم یاد کرده است.
حضرت علی(ع) می فرماید: به راستی فرصت ها مانند ابر(سریع و بدون سر و صدا) در گذرند هر وقت کارهای خیر دست داد و ممکن شد، آن فرصت ها را غنیمت شمارید و گرنه کار به ندامت و پشیمانی می کشد.(غررالحکم ج2 ص244)
ب) توجه به شرایط و تفاوت های فردی در برنامه ریزی اوقات فراغت
غنی سازی اوقات فراغت بدون در نظر گرفتن برنامه ی مدون آموزشی و تربیتی امکان پذیر نیست و انجام یک برنامه¬ی آموزشی و تربیتی بدون ملاحظه سلایق و تفاوت های فردی افراد همچنین عوامل مؤثر ذیل امکان¬پذیر نمی باشد:
1-    عوامل اجتماعی و فرهنگی(تحصیلات، پایگاه اجتماعی، فرهنگ ملی و اعتقادات دینی، موقعیت طبقاتی، ازدواج و...)
2-    عوامل اقتصادی(شغل و درآمد، کالاها و خدمات فراغتی، نقش اقتصاد فراغتی و گردشگری و...)
3-    عوامل محیطی(امکانات، میزان شناخت و...)
4-    عوامل انسانی و مدیریتی از قبیل بررسی میزان حضور دستگاه¬های دولتی متولی اوقات فراغت و میزان مشارکت خانواده¬ها
ج) توجه به انواع برنامه های فراغتی
برنامه هایی که برای پر کردن اوقات فراغت مطلوب است عبارتند از:
الف- برنامه های عبادی و مذهبی
زیرا در روایات آمده است که شایسته است انسان مؤمن زمانی را برای عبادت خداوند قرار دهد و در آن با خداوند مناجات کند.
ب- فعالیت های علمی و آموزشی
مانند شرکت در کلاس های قرآن، احکام، عقاید، اخلاق و...
ج- برنامه ی اقتصادی
در گذشته افراد در زمان اوقات فراغت مهارتی کسب نموده و در نتیجه با بدست آوردن درآمد، باری از مشکلات خانواده را بر طرف می کردند و امروز اگر خانواده به این سمت برود راه درست را برگزیده زیرا فرزندان خود را با مهارتی مورد نیاز آشنا نموده و راه کسب درآمد حلال را نیز به آنها آموزش داده است.
بنابراین می توانیم در اوقات فراغت با برنامه ریزی صحیح در زمینه ی اقتصادی مؤثر باشیم.
د- گسترش مراکز ورزشی و تشویق و ترغیب نوجوانان از سوی والدین برای شرکت در گروه های ورزشی سالم به ویژه ورزش شنا، سوارکاری و تیراندازی
ه- آشنایی با گل کاری و باغبانی، پرورش حیوانات خانگی
و- آموزش خیاطی، گلدوزی، آشپزی و ... برای دختران
ز- مشارکت در انواع فعالیت های داوطلبانه ی گروهی و اجتماعی، به ویژه کارهای عام المنفعه از قبیل شرکت در سفرهای زیارتی، علمی، سیاحتی، اردوهای سازندگی طرح هجرت و...
ح- شرکت فعال در مساجد، برنامه ها و هیأت های مذهبی، زیارت مرقد مطهر ائمه(ع) و بقاع متبرکه
ط- برنامه ریزی در زمینه ی ارتقای میزان مطالعه در فرزندان
ی- اختصاص زمان مناسب جهت تفکر، محاسبه اعمال و عبرت آموزی

به نظر شما چالش های فراروی غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان چیست؟
1-    عدم تعریف مناسب و جامع از مفهوم اوقات فراغت و رایج شدن معنای آن با مفهوم بیکاری
2-    موازی کاری دستگاه های متولی اوقات فراغت و فقدان برنامه ریزی مناسب
3-    ناهماهنگی میان امکانات موجود و نیازهای موجود
4-    کم توجهی برخی از والدین نسبت به غنی سازی اوقات فراغت فرزندان خود
5-    عدم ارتباط میان اوقات فراغت و اوقات رسمی زندگی
6-    عدم توجه یا کم توجهی به گذر عمر و از دست دادن فرصت¬ها
7-    آموزش های ناقص و ناکارآمد در ایام اوقات فراغت
8-    کمبود منابع مالی جهت غنی ساختن اوقات فراغت

برای درج دیدگاه باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.